-
Table of Contents
Tesis Söküm Maliyet Hesaplama Yöntemleri
Tesis söküm maliyet hesaplaması, büyük ölçekli inşaat projelerinden endüstriyel tesislerin yıkımına kadar çeşitli sektörlerde kritik bir süreçtir. Bu hesaplamalar, zaman, emek, ekipman ve çevre etkileri gibi faktörleri dikkate alınarak yapılır. Bu makalede, tesis söküm maliyetini doğru şekilde hesaplamak için kullanılan yöntemler, örnek vakalar ve sektörel istatistikler ele alınacaktır.
Tesis Söküm Maliyet Hesaplama Yöntemleri
Tesis söküm maliyetini hesaplamak için farklı yöntemler uygulanır. Bu yöntemler, proje büyüklüğü, söküm türü (kısmi veya tam söküm) ve çevresel faktörlere göre seçilir. Aşağıda temel yöntemler açıklanmıştır.
1. Direkt Maliyet Hesaplama Yöntemi
Bu yöntemde, işçilik, ekipman kiralaması, malzeme ve atık bertarafı gibi doğrudan maliyetler hesaplanır. Örneğin, bir endüstriyel tesisin sökümünde vinç, ekskavatör ve uzman ekiplere ait maliyetler direkt olarak belirlenir.
- İşçilik maliyeti (saatlik veya proje bazında)
- Ekipman ve araç kiralaması
- Malzeme (yıkım için kullanılan kimyasallar, kesme aletleri vb.)
- Atık bertarafı ve taşıma ücretleri
2. Endeksleme ve Çarpan Yöntemi
Bu yöntemde, geçmiş benzer projelerin maliyet verileri kullanılarak söküm maliyeti tahmin edilir. Örneğin, bir fabrika sökümünün maliyeti, benzer büyüklükteki bir önceki proje üzerinden endekslenir.
Örnek:
– Bir önceki proje (10.000 m²): 500.000 TL
– Yeni proje (15.000 m²): (15.000 / 10.000) × 500.000 TL = 750.000 TL
3. Ünitenin Maliyeti Yöntemi
Bu yöntemde, tesisin metrekare veya ünite bazında maliyet hesaplaması yapılır. Örneğin, bir ofis binasının sökümünde “m² başına maliyet” kullanılır.
- Binanın toplam alanı hesaplanır (örneğin, 5.000 m²).
- Benzer binalardaki söküm maliyeti verisi alınır (örneğin, 200 TL/m²).
- Toplam maliyet = 5.000 m² × 200 TL/m² = 1.000.000 TL.
Case Study: İstanbul’daki Eski Fabrika Sökümü
İstanbul’da 2020 yılında gerçekleştirilen bir söküm projesinde, 20.000 m²’lik bir fabrika yıkılmıştır. Proje, direkt maliyet hesaplamasıyla yürütülmüştür.
- İşçilik: 300.000 TL
- Ekipman (kırıcı, vinç): 400.000 TL
- Atık taşıma: 200.000 TL
- Çevre önlemleri: 100.000 TL
- Toplam Maliyet: 1.000.000 TL
Sektördeki İstatistikler ve Tendensler
Türkiye’de tesis söküm sektörü, son 5 yılda %15’lik büyüme göstermiştir (TÜİK, 2022). Özellikle endüstriyel tesislerde, çevre düzenlemesi ve güvenlik önlemlerinin maliyeti %30 oranında artmıştır.
Diğer yandan, geri dönüşüm odaklı söküm projelerinde maliyet %10-20 arasında azaltılabilmektedir (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 2021).
Sonuç
Tesis söküm maliyet hesaplaması, doğru yöntemlerin seçilmesi ve detaylı analizlerle yapılır. Direkt maliyet, endeksleme ve ünitenin maliyeti yöntemleri, projenin ölçeğine göre uygulanır. Case study’lerde görüldüğü üzere, işçilik, ekipman ve atık bertarafı gibi maliyetler kritiktir. Sektörün geleceğinde, çevre dostu uygulamalar ve geri dönüşümün artmasıyla birlikte maliyet optimizasyonu daha da önemli hale gelecektir.
Tesis söküm maliyetini hesaplamak, sadece mali boyut değil, zaman ve çevre etkilerini de dikkate alan kapsamlı bir süreçtir. Bu nedenle, uzman ekiplerle işbirliği yaparak doğru planlama yapmak, projelerin başarılı ve sürdürülebilir şekilde tamamlanmasını sağlar.
