-
Table of Contents
Fabrika Sökümünde Lisans ve İzin Süreçleri
Fabrika söküm işlemleri, endüstriyel tesislerin kapatılması veya taşınması sırasında gerçekleştirilen kompleks bir süreçtir. Bu işlemler, çevre ve iş güvenliği kurallarına uygun şekilde yürütülmelidir. Türkiye’de fabrika sökümünde lisans ve izin alınması, ilgili mevzuata göre düzenlenmektedir. Bu makalede, fabrika sökümünde gerekli olan lisans ve izin süreçleri, yasal çerçeve, örnek vakalar ve önemli istatistikler ele alınacaktır.
Lisans ve İzin Gerekli Nedenler
Fabrika söküm işlemleri sırasında, tehlikeli atık yönetimi, yapısal güvenlik, çevre koruma gibi konularda sıkı denetimler uygulanır. Bu nedenle, işletmeler ilgili mercilerden izin ve lisans almak zorundadır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, yerel belediyeler gibi kurumlar tarafından denetimler yürütülür.
Çevre İzni
Çevre Kanunu’na göre, fabrika sökümünde ortaya çıkan atıkların (inşaat ve yıkım atıkları, tehlikeli atık) yönetmeliklere uygun şekilde bertaraf edilmesi gerekir. Bu amaçla, “Çevre İzni ve Lisans Yönetmeliği” kapsamında izin alınması şarttır.
İş Güvenliği İzni
İş sağlığı ve güvenliği yönünden, söküm işlemlerinde çalışanların korunması için “İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu” hükümlerine uyulması gereklidir. Risk değerlendirmesi, eğitim ve donanımlı personel istihdamı gibi koşullar aranır.
Lisans ve İzin Alma Aşamaları
Lisans ve izin alma süreci, aşağıdaki adımları içerir:
- Bilgilendirme ve Planlama: Söküm işlemlerinin kapsamı, atık miktarı, kullanılacak ekipmanlar belirlenir.
- Çevre ve İşletme İzni Başvurusu: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne çevre izni, Çalışma ve Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’ne iş güvenliği izni için başvurulur.
- Denetim ve Raporlama: İlgili kurumlar tarafından yerinde inceleme yapılır, raporlar değerlendirilir.
- Lisans Onayı: Uygun bulunması durumunda lisans ve izin belgeleri verilir.
Örnek Vakalar
2019 yılında İzmir’de bir kimya fabrikasının sökümünde, tehlikeli atık bertarafı için özel lisans alınması gerektiği tespit edildi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından denetim yapıldıktan sonra izin verildi.
İstatistikler ve Yasal Düzenlemeler
Türkiye’de 2020 yılında 150’den fazla fabrika söküm izni verildi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın verilerine göre, %70’i inşaat atığı, %30’u tehlikeli atık olarak bertaraf edildi.
Yasal Düzenlemeler
- Çevre Kanunu (1983) ve ilgili yönetmelikler
- İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (2012)
- Atık Yönetimi Yönetmeliği (2015)
Söküm İşlemlerinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Söküm sırasında asbest, ağır metal gibi tehlikeli maddelerin yönetimi için özel prosedürlere uyulmalıdır. Ayrıca, yerel yönetimler tarafından verilen imar durumuna uygun hareket etmek gereklidir.
Uluslararası Karşılaştırmalar
AB ülkelerinde fabrika sökümünde daha sıkı çevre standartları uygulanırken, Türkiye’de de bu yönde düzenlemeler geliştirilmektedir.
Sonuç
Fabrika sökümünde lisans ve izin süreçleri, çevre ve iş güvenliğini koruma amacıyla önemli bir role sahiptir. Mevzuata uygun hareket eden işletmeler, yasal ve çevresel risklerden korunabilir. Gelecekte daha da sıkı denetimlerin geleceği öngörülürken, sektörün sürdürülebilirliğine katkıda bulunmak için bu süreçlerin ciddiye alınması gereklidir.
